Wśród wielu różnych rodzajów przekładów szczególne miejsce zajmują tłumaczenia konsekutywne. To tłumaczenie ustne treści wypowiadanych w języku źródłowym na język docelowy - ale ta definicja nie oddaje w pełni złożoności pracy wykonywanej przez tłumacza. Takie tłumaczenie cechuje się wysokim poziomem trudności i wymaga od tłumacza znacznie więcej niż doskonałej znajomości języka obcego.

Czym jest tłumaczenie konsekutywne, w jakich sytuacjach jest wykonywane i na czym dokładnie polega? Czym różni się od niego, pozornie podobne, tłumaczenie symultaniczne? I dlaczego tak ważne jest, aby zrozumieć występujące między nimi różnice? Zachęcamy do lektury.

Na czym polega tłumaczenie konsekutywne?

Jest to tłumaczenie ustne, w czasie którego tłumacz konsekutywny słucha wypowiedzi mówcy, a następnie tłumaczy ją na język docelowy w przerwach w wypowiedzi prelegenta. Wypowiedź mówcy może być podzielona na krótsze lub dłuższe fragmenty. Ten rodzaj przekładu ustnego bywa też określany jako tłumaczenie następcze, ponieważ tłumaczenie następuje po wygłoszeniu fragmentu wypowiedzi. Pozornie cały proces wydaje się bardzo prosty: tłumacz konsekutywny słucha wypowiedzi mówcy w języku obcym, a następnie wygłasza ją w języku docelowym. Możliwe jest sporządzanie notatek.

Ten rodzaj tłumaczenia wymaga odpowiedniego przygotowania od tłumacza i prelegenta. Cała trudność tłumaczenia konsekutywnego polega na tym, że tłumaczenie odbywa się w czasie rzeczywistym - tłumacz konsekutywny musi bardzo pilnie słuchać wypowiedzi mówcy, zrozumieć jej sens i sedno, a następnie wygłosić je w innym języku bez zmiany treści i znaczenia. Trzeba pamiętać, że wypowiedź podzielona jest zwykle na fragmenty zawierające kilkanaście zdań, co sprawia, że tłumacz ustny musi wykazać się umiejętnością perfekcyjnego skupienia uwagi i doskonałej pamięci.

W jakich sytuacjach sprawdza się tłumaczenie konsekutywne?

Sprawdzi się ono w czasie wydarzeń takich jak spotkania biznesowe, szkolenia, prezentacje, negocjacje biznesowe. Poza wymienionymi wydarzeniami, tłumaczenie konsekutywne sprawdza się również podczas konsultacji medycznych, konferencji prasowych, inspekcji, czy nawet ślubów - czyli wszędzie tam, gdzie istnieje konieczność dokonania przekładu przemówienia czy wypowiedzi z jednego języka obcego na inny.

Czym różni się tłumaczenie konsekutywne od tłumaczenia symultanicznego?

Między tymi dwoma rodzajami tłumaczeń występują zarówno podobieństwa, jak i różnice. Czym różnią się więc tłumaczenia symultaniczne od konsekutywnych?

Tłumaczenie symultaniczne odbywa się w czasie spotkań biznesowych czy konferencji, w których bierze udział duża liczba słuchaczy i mówców porozumiewających się w wielu różnych językach. W przeciwieństwie do tłumaczenia symultanicznego, tłumaczenie konsekutywne nie wymaga specjalistycznego sprzętu. Różnica opiera się na czasie upływającym od fazy zrozumienia do fazy odtwarzania komunikatu - w przypadku tłumaczeń konsekutywnych faza zrozumienia jest oddzielona od fazy odtwarzania dłuższym czasem. Czas, w którym tłumacz symultaniczny musi przetworzyć i odpowiednio zorganizować mowę w języku docelowym, jest bardzo krótki. Natomiast podczas tłumaczenia konsekutywnego specjalista dysponuje większą ilością czasu.

Przekład symultaniczny różni się od tłumaczenia konsekutywnego również tym, że w praktyce nie daje możliwości wykonania notatek, za to wymaga stosowania sprzętu i kabiny dźwiękoszczelnej. W tłumaczeniu symultanicznym ich stosowanie jest koniecznością, natomiast w przypadku tłumaczeń konsekutywnych nie. Sama praca tłumacza, choć polega na dokonaniu tłumaczenia wypowiedzi, w praktyce wygląda więc zupełnie inaczej.

Podobieństwa między tymi dwoma rodzajami tłumaczeń polegają więc wyłącznie na tym, że są to tłumaczenia ustne. Natomiast poza tym różnią się od siebie w sposób tak wyraźny, że nawet dla osoby niewprawnej sposób ich wykonywania jest jasny.

Tłumaczenie konsekutywne - języki

Ten rodzaj tłumaczenia można przeprowadzić niezależnie od tego, w jakich językach porozumiewają się uczestnicy spotkania. Oczywiście, aby było to możliwe, należy zatrudnić takiego tłumacza, który zna zarówno jeden, jak i drugi język obcy używany w czasie spotkania, nie zawsze bowiem jednym z nich jest język polski.

Jakich umiejętności wymagają tłumaczenia konsekutywne?

Zawód tłumacza jest bardzo wymagający, nawet jeśli wykonuje on "tylko" zwykłe tłumaczenia pisemne i ustne. W tłumaczeniu konsekutywnym poprzeczka ustawiona jest jeszcze wyżej - podstawą jest oczywiście umiejętność perfekcyjnego porozumiewania się w językach źródłowym i docelowym. Tłumacz powinien więc doskonale znać przynajmniej jeden język obcy.

Aby być tłumaczem ustnym, konieczna jest również dobra pamięć. Tłumacze symultaniczni nie mają czasu robić notatek z wygłaszanych wypowiedzi, konsekutywni wprawdzie mogą to robić, ale trzeba pamiętać, że w czasie spotkań nie ma wystarczającej ilości czasu, aby zanotować przemówienie w całości.

Dlatego też tłumacze realizujący przekłady konsekutywne robią notatki z użyciem słów-kluczy oraz symboli. Nie notują więc wypowiedzi w całości, dosłownie, a jedynie używają lakonicznych haseł lub znaków, które "naprowadzą" ich w czasie tłumaczenia na właściwy wątek, przypomną jego myśl przewodnią.

W czasie tłumaczenia ustnego konsekutywnego tłumacz wykonuje więc kilka czynności na raz. W tej samej chwili słucha wypowiedzi tak, aby ją zapamiętać, notuje najważniejsze jej hasła i założenia, aby następnie musi wiernie przetłumaczyć całą wypowiedź z zachowaniem sensu i kontekstu. Dobra pamięć jest więc bardzo ważna, ale nie mniej istotna okazuje się podzielność uwagi tłumacza.

Ile kosztuje tłumaczenie konsekutywne?

Cena tłumaczenia konsekutywnego jest dostosowana indywidualnie dla każdego zlecenia. Koszt zależy od wielu czynników takich jak: rodzaj przekładu, para językowa, branża, stopień trudności.

Podsumowanie

Spotkania biznesowe, negocjacje, szkolenia czy konferencje - to wydarzenia służące do przekazywania bardzo istotnych informacji. Podstawą jest więc stworzenie możliwości pełnego zrozumienia między wszystkimi ich uczestnikami, a taką możliwość zapewniają właśnie tłumaczenia konsekutywne.