Tłumaczenia na języki skandynawskie – dlaczego są dużo droższe od tłumaczeń na inne języki?

Na pierwszy rzut oka posługiwanie się językami skandynawskimi wydaje się proste – np. „cześć” to po szwedzku, duńsku i norwesku zwykłe „hej”. Później robi się jednak znacznie trudniej. Języki używane w krajach skandynawskich mają dość trudną dla Polaków wymowę, wyzwanie może też stanowić zrozumienie dialektów, którymi posługują się mieszkańcy różnych regionów. To wszystko sprawia, że naukę duńskiego, szwedzkiego i norweskiego podejmuje w naszym kraju stosunkowo niewiele osób.

Charakterystyka języków skandynawskich
Do języków skandynawskich zalicza się: norweski, szwedzki i duński. Z tej grupy wyłączony jest język fiński. Mieszkańcy sąsiadującej z krajami skandynawskimi Finlandii posługują się zupełnie innym językiem, należącym do grupy ugrofińskiej. Duński, szwedzki i norweski są z kolei przykładem języków z grupy germańskiej. Znajomość należącego do tej samej grupy angielskiego czy niemieckiego może pomóc w opanowaniu języków skandynawskich, choć tylko do pewnego stopnia.

Szwedzki, norweski i duński są do siebie dość podobne – na tyle, że osoba posługująca się biegle językiem szwedzkim bez problemu porozumie się z użytkownikiem języka norweskiego (w przypadku duńskiego może to być trudniejsze). Gramatyka języków skandynawskich jest dla Polaków łatwa do opanowania. Trudności może natomiast sprawiać wymowa: w języku szwedzkim rozróżnia się np. długie i krótkie samogłoski, których obecność sprawia, że wypowiadane przez Szwedów słowa brzmią bardzo melodyjnie. Inaczej niż w języku polskim, w norweskim, szwedzkim i duńskim istnieje duża liczba lokalnych dialektów, które mocno się od siebie różnią.

Przyczyny wysokich cen tłumaczeń na języki skandynawskie: mała podaż…
W Polsce skandynawistykę (filologię skandynawską) można studiować tylko w kilku miejscach: na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytecie Gdańskim, SWPS w Warszawie i Wyższej Szkole Europejskiej im. J. Tischnera w Krakowie. Liczba miejsc na poszczególnych kierunkach nie jest wysoka – np. w Poznaniu mury uczelni opuszcza rocznie nie więcej niż 30 absolwentów skandynawistyki, przy czym poszczególne kierunki (filologia szwedzka, duńska, norweska) nie są uruchamiane każdego roku.

Warto przy tym pamiętać, że nie wszyscy absolwenci skandynawistyki zajmują się tłumaczeniami. I jeszcze: że nie trzeba ukończyć studiów wyższych, by móc oferować tłumaczenia na języki skandynawskie – mogą się tym zajmować także osoby, które języków uczyły się w inny sposób, np. mieszkając za granicą. Dane na temat liczby absolwentów jasno pokazują jednak, że liczba tłumaczy języków skandynawskich na polskim rynku nie może być wysoka.

Pewnych danych na temat podaży usług tłumaczeniowych na języki skandynawskie dostarcza także lista tłumaczy przysięgłych dostępna na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. W przypadku każdego z języków skandynawskich nie jest ona długa: tłumaczy przysięgłych języka norweskiego jest w Polsce 37, duńskiego – 33, a szwedzkiego – 97 (dane na koniec lutego 2022 r.).

…czy niski popyt?
To, że w Polsce działa niewielu tłumaczy języka norweskiego, szwedzkiego i duńskiego, nie oznacza wcale, że nie ma u nas popytu na tego typu usługi. Polskę i kraje skandynawskie dzieli Bałtyk, ale łączy całkiem sporo. Wartość wymiany handlowej pomiędzy Polską a Norwegią, Szwecją czy Danią liczona jest w miliardach złotych. Kraje na Półwyspie Skandynawskim i Jutlandzkim są celem emigracji wielu Polaków – i nie jest to wyłącznie emigracja zarobkowa w ostatnich latach (np. do Szwecji uciekali opozycjoniści w czasach PRL-u).

Polacy do Norwegii, Szwecji i Danii jeżdżą nie tylko do pracy sezonowej przy zbiorach owoców, jak bywało to dawniej. Zamieszkują tam na stałe, kupują samochody i mieszkania, zawierają związki małżeńskie, zakładają swoje biznesy. A do tego wszystkiego potrzebne są profesjonalne tłumaczenia dokumentów, często wykonywane przez tłumaczy przysięgłych języków skandynawskich.

Z całą pewnością można stwierdzić, że popyt na tłumaczenia języków skandynawskich jest coraz większy i wielu przypadkach przekracza podaż. Czy to oznacza, że ceny usług tłumaczeniowych będą z czasem malały? Popyt to tylko jedna ze zmiennych. Dużo zależy tu również od podaży – jeśli liczba tłumaczy oferujących swoje usługi na polskim rynku nie będzie się zwiększała, ceny pozostaną na takim samym poziomie.