Tłumaczenie uwierzytelnione a przysięgłe - czy istnieje pomiędzy nimi jakaś różnica?

Czym są tłumaczenia przysięgłe i tłumaczenia zwykłe? Większość z nas dobrze wie i potrafi wskazać różnice między nimi. Ale nieco zamieszania w ten porządek wprowadza termin “tłumaczenie uwierzytelnione”. Czym się różni taki rodzaj tłumaczenia od tłumaczenia przysięgłego? A może to dwa określenia oznaczające to samo? Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się więcej - zapraszamy!

Czym jest tłumaczenie uwierzytelnione?

Tłumaczenia poświadczone (inaczej tłumaczenia uwierzytelnione) to takie, które wykonywane są przez osobę uprawnioną, czyli tłumacza przysięgłego. Takie tłumaczenia mają moc prawną dokumentu urzędowego i mogą być używane m.in. w urzędach czy sądach.

Czym jest tłumaczenie przysięgłe?

Tłumaczenia przysięgłe to określenie oznaczające dokładnie to samo, co tłumaczenia uwierzytelnione i tłumaczenia poświadczone. Należy przy tym pamiętać, że tylko określenia “tłumaczenie uwierzytelnione” i “tłumaczenie poświadczone” są formalnie poprawne - w ustawodawstwie termin tłumaczenia przysięgłego nie istnieje, choć w mowie potocznej jest używany najczęściej. A kiedy i w jakich sytuacjach potrzebujesz tłumaczenia przysięgłego? I do kogo się zwrócić w razie takiej potrzeby? 

Kiedy wykonuje się tłumaczenie uwierzytelnione?

Tłumaczenia uwierzytelnione stosuje się w przypadku, gdy potrzebujemy przetłumaczyć z języka polskiego na język obcy lub z języka obcego na język polski dokumenty takie jak umowy, akty notarialne, dokumenty sądowe, pisma procesowe, dyplomy, świadectwa itp. W przypadku dokumentów urzędowych, prawnych i notarialnych tłumaczenie poświadczone wykonane przez tłumacza przysięgłego wpisanego na listę tłumaczy przysięgłych prowadzoną przez Ministerstwo Sprawiedliwości jest niezbędne do załatwienia sprawy w urzędzie czy w innej instytucji, gdzie wymagane jest przedstawienie przekładu wykonanego przez osobę gwarantującą obiektywizm i poprawność tłumaczenia.

Tłumaczenia przysięgłe obowiązkowo wymagają poświadczenia - zawierają oświadczenie tłumacza o zgodności z oryginałem, opatrzone pieczęcią i podpisem tłumacza.

W pozostałych dokumentach, które nie wymagają tłumaczenia uwierzytelnionego, wystarczy nam tłumaczenie zwykłe, wykonane przez biuro tłumaczeń lub tłumacza indywidualnego.

Zawód tłumacza przysięgłego - dlaczego jest wyjątkowy?

Pracować w zawodzie tłumacza przysięgłego może osoba, która perfekcyjnie opanowała język polski oraz język obcy w mowie i piśmie. Ale to nie jedyne oczekiwanie wobec tłumacza przysięgłego. Zawód tłumacza przysięgłego to zawód zaufania publicznego, a sposób jego wykonywania określa Ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego. Każdy tłumacz przysięgły musi być wpisany na listę tłumaczy przysięgłych (do rejestru tłumaczy przysięgłych) opublikowaną na stronie Ministra Sprawiedliwości. Aby tłumacz mógł znaleźć się na liście tłumaczy przysięgłych, musi:

• mieć obywatelstwo polskie, obywatelstwo Konfederacji Szwajcarskiej lub obywatelstwo innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu;
• mieć pełną zdolność do czynności prawnych;
• być niekarany za przestępstwo umyślne;
• mieć ukończone studia wyższe;
• zdać państwowy egzamin na tłumacza przysięgłego.

Dopiero po spełnieniu wszystkich tych wymogów tłumacz uzyskuje prawo wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego. Każdy tłumacz przysięgły posiada pieczęć tłumacza przysięgłego, a swoją pracę powinien wykonywać sumiennie, bezstronnie i dochowując tajemnicy, na zasadach określonych w Ustawie. Warto wiedzieć, że zamiast pieczęcią, tłumacz może też poświadczać tłumaczenie wykonywane w formie cyfrowej kwalifikowanym podpisem elektronicznym. 

Tłumacz przysięgły ponosi odpowiedzialność zawodową w razie niewystarczająco starannego wykonywania zawodu. Postępowanie wobec tłumacza wszczynane jest na wniosek wojewody lub Ministra Sprawiedliwości i prowadzone jest przed Komisją Odpowiedzialności Zawodowej przy Ministerstwie Sprawiedliwości. Po rozpoznaniu i przeanalizowaniu przedłożonych dowodów Komisja może orzec karę w postaci upomnienia, nagany, kary pieniężnej (której wysokość również określają odpowiednie przepisy) lub zawieszenia w prawie wykonywania zawodu. W ostateczności, w przypadku rażących zaniedbań, tłumacz może nawet stracić prawo do wykonywania zawodu. 

Tłumaczenia przysięgłe - czy są uznawane za granicami Polski?

To zależy, więc zanim zdecydujesz się zamówić tłumaczenie z języka polskiego na język obcy, sprawdź przepisy obowiązujące w kraju, do którego się udajesz. Na przykład w Wielkiej Brytanii pojęcie "tłumaczenia uwierzytelnionego" nie funkcjonuje. Z kolei w Niemczech w różnych landach obowiązują różne przepisy (w jednych więc można się posługiwać tłumaczeniem przysięgłym wykonanym w Polsce, a w innych - nie). Zawsze więc upewnij się, zanim zamówisz tłumaczenie uwierzytelnione w Polsce.

A czy polskie urzędy i instytucje uznają dokumenty przetłumaczone w innych krajach? Nie, przetłumaczony dokument, aby mógł mieć moc prawną, musi zostać przetłumaczony przez polskiego tłumacza przysięgłego pracującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pamiętajmy, że zgodnie z prawem obowiązującym w Unii Europejskiej, każde państwo członkowskie samo stanowi w tym względzie o obowiązującym w nim prawie - znajomość przepisów pozwoli nam uniknąć niepotrzebnych kosztów i problemów.

Jak powinno wyglądać tłumaczenie uwierzytelnione?

Zadania tłumacza przysięgłego to - oprócz samego tłumaczenia - również przestrzeganie wymogów formalnych, które powinno spełniać każde tłumaczenie uwierzytelnione. Takie tłumaczenie powinno zostać opatrzone adnotacją poświadczającą zgodność z oryginałem, odpisem lub inną formą dokumentu źródłowego, zawierać opis wszystkich elementów znajdujących się na dokumencie oryginalnym, a niestanowiących jego treści oraz oczywiście podpis i odcisk pieczęci (na każdej stronie). Każde tłumaczenie musi zostać opatrzone numerem i zarejestrowane w tzw. repertorium tłumacza przysięgłego.

Warto też zwrócić uwagę na pieczęcie, którymi posługują się tłumacze przysięgli. Są one wykonywane przez Mennicę Państwową według ściśle określonego przepisami wzoru. Pieczęć jest okrągła, w jej otoku znajduje się imię i nazwisko oraz informacja na temat języka, w którego zakresie tłumacz przysięgły ma uprawnienia. W centralnej części pieczęci znaleźć się powinien numer, pod którym tłumacz przysięgły figuruje na liście tłumaczy.

Rozliczenie za tłumaczenie przysięgłe następuje na podstawie ilości stron tłumaczenia. Strona rozliczeniowa tłumaczenia przysięgłego liczy 1125 znaków ze spacjami. Warto też wspomnieć, że każda rozpoczęta strona tłumaczenia uwierzytelnionego jest liczona jako pełna.

Podsumowanie

Nie każdy może zostać tłumaczem przysięgłym - wymagane są perfekcyjna znajomość języka polskiego i przynajmniej jednego języka obcego, ukończone studia wyższe i złożenie z pozytywnym wynikiem państwowego egzaminu. Już samo przygotowanie do wykonywania tego zawodu jest związane z ciężką, mozolną pracą. A później, w trakcie pracy zawodowej, wcale nie jest prościej - do spełnienia jest cały szereg sztywnych wymagań i konieczne jest ciągłe dokształcanie oraz samodoskonalenie.

Teraz wiesz już jednak, że tłumaczenie uwierzytelnione, tłumaczenie przysięgłe i poświadczone to dokładnie to samo.